Jak nauczyć dziecko szacunku?

Jak nauczyć dziecko szacunku?

Szacunek to podstawa zdrowych relacji międzyludzkich. Jego nauka zaczyna się już od najwcześniejszych lat. Jak jednak pokazać najmłodszym, co on znaczy i dlaczego jest tak ważny? Dowiedz się, jak nauczyć dziecko szacunku do innych oraz do samego siebie.

Spis treści:

  1. Szacunek, czyli co?
  2. Bądź wzorem do naśladowania
  3. Ucz empatii
  4. Zachęcaj do słuchania innych
  5. Pokaż, jak stawiać granice
  6. Podsumowanie

 

Szacunek, czyli co?

Pracując z dziećmi w przedszkolu, często zauważamy, jak ważna dla rodziców jest nauka szacunku. To absolutnie normalne, że chcemy, by nasze pociechy szanowały innych, a także siebie. Jednak co mamy na myśli, mówiąc o szacunku?

Szacunek to zrozumienie, że każdy człowiek jest wartościowy. Niezależnie od wieku, poglądów czy pochodzenia, każda osoba zasługuje na bycie traktowaną z godnością.

To również umiejętność postawienia się w czyiś butach, aby zrozumieć jego perspektywę. W ten sposób możemy bez oceniania i krytyki wyrazić swoją opinię, jednocześnie rozumiejąc potrzeby drugiej osoby.

Szacunek to nie tylko zasady, jak się zachowywać wobec innych, ale przede wszystkim postawa wobec świata i nas samych. Często zapominamy, że zaczyna się on od nas samych, a dzieci, niczym gąbki, chłoną wszystko, co obserwują. Jak więc nauczyć dziecko szacunku?

Bądź wzorem do naśladowania

Dziecko, które widzi, że jego rodzice zachowują się inaczej, niż mówią, szybko zauważy fałsz. Niezależnie od tego, ile pracy włożymy w przedszkolu w naukę dobrego zachowania, nic nie wpłynie tak mocno na dziecko, jak przykład rodziców.

Dlatego tak ważne jest, by być wzorem do naśladowania. Nie jesteś pewien czy nim jesteś? Oto kilka pytań, które warto sobie zadać:

  1. Czy gdy Twoje dziecko mówi do Ciebie, naprawdę je słuchasz? Czy jesteś w stanie wyłączyć telewizor i odłożyć telefon, by poświęcić mu całą uwagę?
  2. Czy nie oceniasz innych na podstawie ich wyglądu, pochodzenia czy statusu społecznego?
  3. Czy potrafisz przyznać się do błędu, także wobec swoich dzieci?
  4. Czy mówisz „dzień dobry” oraz „do widzenia” swoim sąsiadom i znajomym na ulicy?
  5. Czy rozmawiasz z dzieckiem o wartościach i szacunku w trudnych sytuacjach?
  6. Czy dbasz o siebie? Czy potrafisz postawić jasne granice i wyznaczyć zasady, które są dla Ciebie dobre, a jednocześnie nie naruszają interesów innych?

Jeśli odpowiedziałeś twierdząco na większość pytań, gratulacje. Jesteś na dobrej drodze, by nauczyć dziecko szacunku. Z doświadczenia wiemy jednak, jak trudne jest dla nas dawanie dobrego przykładu.

Ucz empatii

Umiejętność postawienia się w czyjejś sytuacji oraz zrozumienie jego emocji jest niezbędnym elementem interakcji międzyludzkich. Kiedy chcesz nauczyć dziecko szacunku, zacznij od pokazania mu, czym jest empatia. 

Wspólne czytanie

Jak nauczyć dziecko empatii? Zacznij od wspólnego czytania książek. Następnie porozmawiaj z nim o tym, co i dlaczego czują bohaterowie.

Doskonałą pozycją w tym celu będzie nasza książka “Winners: Miś Teddy odkrywa emocje“. Stworzona w ramach projektu „Rodzice i przedszkolaki piszą bajki pomagajki” przedstawia przygody Misia Teddy’ego, który poprzez różne przygody odkrywa swoje emocje. Dzięki temu dzieci mogą odkryć swoje prawdziwe uczucia, nazwać je i oswoić.

Wyrażaj swoje uczucia

Kiedy coś Cię zasmuci lub rozweseli, podziel się tym uczuciem z dzieckiem. W ten sposób pokażesz mu, że dorośli również przeżywają różne emocje w ciągu dnia. Tym samym pomożesz mu zrozumieć i rozpoznać uczucia innych, a także jego własne.

Ucz jak pomagać

Nauka szacunku to też umiejętność pomagania innym w potrzebie. Jeśli zauważysz, że kolega lub koleżanka twojego dziecka jest smutny/a, poproś swoje dziecko, aby jej/mu pomogło. Niekiedy wystarczy samo pocieszenie lub obecność, aby pokazać, na czym polega empatia i jak budować relacje na wzajemnym szacunku.

Zachęcaj do słuchania innych

Słuchanie drugiej osoby, rozumiejąc jej emocje i podchodząc do niej z szacunkiem, to umiejętność, której warto uczyć dziecko od najmłodszych lat. Będzie mu służyła bowiem przez całe życie.

Jak wiadomo, dzieci uczą się przez obserwację. Kiedy widzą, że słuchasz ich uważnie, uczą się, jak ważne jest skupienie na innych. To samo dotyczy pozostałych sytuacji w ciągu dnia. Zwróć uwagę, jak komunikujesz się ze swoją rodziną, znajomymi czy personelem przedszkola. To wszystko ma znaczenie i pokazuje, że nie udajesz, a faktycznie słuchasz drugiej strony.

 

Pokaż dziecku również, że przerywanie komuś jest niegrzeczne. Okazywanie komuś szacunku to także umożliwienie wyrażenia swojej opinii, nawet wtedy, kiedy się z nią nie zgadzamy. W tym przypadku warto najpierw zacząć od siebie.

Pokaż, jak stawiać granice

Jak nauczyć dziecko szacunku bez umiejętności szanowania swoich granic? To niemożliwe, jeśli chcemy pokazać, jak nawiązywać zdrowe relacje i troszczyć się o siebie.

Zanim zaczniesz z dzieckiem rozmawiać o granicach, rozmawiaj z nim o rozpoznawaniu swoich uczuć. Wtedy łatwiej będzie mu określić, czego potrzebuje. To ważne, by dzieci wiedziały, że mają prawo mówić „nie”, gdy czują, że sytuacja jest dla nich niekomfortowa. Warto, aby rozumiały, że odmowa nie oznacza bycia niegrzecznym, ale jest troską o swoje dobro. I co kluczowe – ta zasada działa w dwie strony.

Jeśli ustalisz pewną granicę, przestrzegaj jej cały czas. Chcesz, aby dziecko stawiało granice oraz aby szanowało granice innych? Wyjaśnij, że każdy ma swoje własne potrzeby, które należy uszanować.

Pokaż, że może wyrażać swoje myśli i uczucia w sposób asertywny, a nie agresywny. Bądź przykładem tego, że można komuś odmówić, jednocześnie szanując jego uczucia.

Podsumowanie

Szacunek to akceptacja, że czyjaś sytuacja może być inna od naszej. To również umiejętność empatii przy jednoczesnym stawianiu granic i troski o samego siebie. Jak nauczyć dziecko szacunku? Najlepiej zacznij od siebie. Poprzez codzienne zachowanie możesz wspierać swoją pociechę w stawaniu się człowiekiem pełnym zrozumienia i empatii dla innych.