24 Paź Skandynawskie wychowanie dzieci – na czym polega?
Zaczął padać deszcz lub zrobiło się zimno? Chodźmy mimo to pobawić się na dworze. W dużym skrócie tak można opisać skandynawskie wychowanie dzieci, nazywane również „zimnym chowem”. Na czym ono polega? Przekonaj się, czym różni się od tradycyjnego, polskiego modelu. Jakie niesie zalety i konsekwencje? Czego możemy się nauczyć od Skandynawów? Czytaj w naszym artykule.
Spis treści:
- Czym jest skandynawskie wychowanie dzieci?
- Partnerstwo
- Indywidualizm
- Bezstresowe podejście do ocen
- Bliski kontakt z naturą
- Podsumowanie
Czym jest skandynawskie wychowanie dzieci?
Skandynawskie kraje są często uznawane za najlepsze miejsce do życia. Dobrobyt, wysokie standardy edukacji oraz szczęśliwe społeczeństwo to tylko niektóre z atutów. Ale to wszystko nie bierze się znikąd. Skąd tak wysokie zadowolenie wśród mieszkańców krajów, gdzie przez większą część roku pada deszcz lub śnieg?
W krajach takich jak Szwecja, Norwegia czy Dania, dzieci są wychowywane w duchu autonomii, bliskości z naturą i partnerstwa z rodzicami. Rezultatem jest wykształcenie pewnych siebie, odpowiedzialnych i niezależnych dorosłych.
W Polsce tradycyjne wychowanie jest często bardziej oparte na hierarchii i posłuszeństwie. Polskie dzieci są zazwyczaj wychowywane w duchu poszanowania autorytetu dorosłych. Nierzadko ogranicza to możliwość wyrażania siebie oraz odkrywania świata.
Partnerstwo
Omawiając skandynawskie wychowywanie dzieci, zacznijmy od relacji rodzic-dziecko. W Polsce jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że to dorośli mają autorytet i to ich racje są najważniejsze. Jest nawet powszechnie znane przysłowie “dzieci i ryby głosu nie mają”, któremu zdecydowanie jesteśmy przeciwni.
A jak jest w Skandynawii?
Jest zupełnie odmiennie. Dzieci są traktowane jak równi partnerzy w rodzinie. Ich opinie są ważne, a uczucia szanowane. Wychowanie zaś jest oparte na wzajemnym szacunku, komunikacji i silnych relacjach rodzinnych. Dialog i współpraca są tutaj kluczowe.
W Skandynawii uważa się, że dzieci, nawet te najmłodsze, mają coś ważnego do powiedzenia. Rodzice stawiają na komunikację z dziećmi, pytając je o ich opinie i uczucia. To bardzo ważne, gdyż w ten sposób buduje się pewność siebie i poczucie własnej wartości już od najmłodszych lat.
Chociaż dzieci mają dużo wolności, to wiedzą, gdzie są granice. Rodzice uczą je odpowiedzialności, ale dają też przestrzeń do eksperymentowania i odkrywania świata na swój indywidualny sposób.
Równość także w rodzicielstwie
Ale na tym nie kończy się partnerstwo w skandynawskim wychowaniu. Kraje takie jak Norwegia, Finlandia czy Szwecja słyną również z równości w rodzicielstwie. Ojcowie aktywnie uczestniczą w opiece nad dziećmi od pierwszych dni życia.
Normą jest także dzielenie się obowiązkami domowymi i angażowanie się w życie dzieci. W ten sposób rodzice są w stanie stworzyć stabilne i bezpieczne środowisko dla swojej pociechy.
Indywidualizm
Dzieci powinny być sobą, tak twierdzą osoby ze Skandynawii, a także my. Mowa tutaj nie tylko o dziecinnej radości, ale także o wyrażaniu siebie poprzez ubrania, zainteresowania i inne wybory życiowe.
Na rozwój indywidualizmu w skandynawskim modelu wychowania wpływa decyzyjność. Jeśli dziecko traktujemy na równi z dorosłym, ma ono prawo podjąć taką, a nie inną decyzję, a następnie ponieść jej konsekwencje.
Co więcej, od najmłodszych lat dzieci uczą się samodzielności. Małe rzeczy, jak samodzielne zakładanie ubrań czy pomoc w domowych obowiązkach, kształtują ich poczucie odpowiedzialności.
Bezstresowe podejście do ocen
Nauka może być przyjemnością! Dzieci uczą się poprzez zabawę, co czyni proces edukacji mniej stresującym. Tym samym skandynawskie wychowanie zakłada inne podejście do ocen w szkole.
Na czym ono polega?
W Skandynawii oceny nie są najważniejsze. Ważniejszy jest rozwój dziecka i jego samopoczucie. Dlatego nauczyciele, nawet do końca podstawówki, stosują oceny opisowe zamiast tradycyjnej skali, jaką znamy z naszych szkół.
Sam system edukacji w krajach skandynawskich często postrzegany jest jako jeden z najbardziej skutecznych i przyjaznych dzieciom. Nauczyciele starają się dostosowywać metody nauczania do indywidualnych potrzeb uczniów zamiast wymagać od wszystkich jednolitego podejścia.
Bliski kontakt z naturą
W Skandynawii kontakt z naturą jest kluczowy. Dzieci spędzają dużo czasu na dworze, ucząc się szacunku do środowiska i czerpiąc radość z prostych przyjemności.
Co jednak ciekawe, zła pogoda wcale nie jest przeszkodą do zabawy na zewnątrz. W duchu skandynawskiego przysłowia „nie ma złej pogody, a jedynie złe ubrania”, maluchy wychowywane w takim modelu spędzają czas na dworze nawet wtedy, kiedy jest zimno, wieje wiatr czy pada deszcz lub śnieg.
Jest to niewątpliwie jedna z tych cech skandynawskiego wychowania dziecka, która inspiruje nasze przedszkola WinnERS. Bliskość z przyrodą, zabawa i aktywność fizyczna są dla nas niezwykle ważne.
Podobnie jak mieszkańcy Skandynawii, uważamy, że dziecko ma prawo, a nawet powinno, ubrudzić się piaskiem, ziemią czy trawą. Kiedy, jeśli nie teraz? Tego rodzaju zabawy są nie tylko źródłem radości, ale także wpływają na prawidłowy rozwój psychoruchowy i sensoryczny dziecka. Dzięki temu może ono doświadczać świata wszystkimi zmysłami, odpowiednio je interpretować i przyswajać.
Podsumowanie
Skandynawskie wychowanie dzieci stawia na niezależność, doświadczenie i równość. Chociaż w Polsce prym wiodą inne wartości, i tu widać zmiany ku bardziej otwartemu podejściu do wychowania. Oba modele mają swoje zalety i wady, ale oba też dążą do tego samego – wychowania szczęśliwych i zdrowych dzieci. Warto zatem czerpać z każdego z nich to, co najlepsze, aby zapewnić swoim pociechom jak najlepszy start w dorosłość.
